Doctor Atomic

Cha đẻ của bom nguyên tử, nhà vật lý J. Robert Oppenheimer được nhà soạn nhạc John Adams đưa vào trong vở opera Doctor Atomic nhằm khắc họa những căng thẳng và bất an của ông trước buổi thử nghiệm quả bom lần đầu tiên ở Los Alamos (thường gọi là thử nghiệm Trinity) cùng với các nhân vật sừng sỏ của dự án bí mật quốc gia Manhattan (trị giá 2 tỷ $ khi đó - tương đương 23 tỷ $ ngày nay) như tướng Leslie Groves (người giám sát xây dựng Lầu Năm Góc cùng với quá trình thiết kế - thử nghiệm bom).

Phần libretto (lời hát) được Adams dựa trên các tài liệu chính phủ được giải mật, những trao đổi được ghi nhận giữa các nhà khoa học, cùng các ý thơ từ Bhagavad Gita, minh triết Ấn Độ có ảnh hưởng to lớn đến triết lý sống của Oppenheimer. Ông có lẽ là nhà vật lý Mỹ thú vị bậc nhất thế kỷ 20, sinh ra trong một gia đình Do Thái giàu có ở Manhattan - bố ông Julius Oppenheimer là doanh gia ngành dệt may người sở hữu nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị của Pablo Picasso, Edouard Vuillard, và của Vincent van Gogh (khi ông mất ông để lại cho các con gần 6 triệu $).

Tuy nhiên hai anh em nhà Oppenheimer: J.Robert và Frank lại theo đuổi con đường học thuật - trở thành những nhà vật lý lý thuyết nơi tháp ngà (dĩ nhiên là kiếm ít tiền hơn kinh doanh). Mối quan tâm của ông ban đầu tập trung cho vật lý (nguyên tử, lượng tử, điện động học, vũ trụ, thuyết tương đối) sau đó mở rộng sang địa hạt triết học (như đạo Hindu và ngôn ngữ Sanskrit), chính trị - điều gây không ít rắc rối cho ông trước và sau khi tham gia dự án Manhattan do FBI nghi ngờ những mối liên hệ trực tiếp và gián tiếp của ông đến đảng cộng sản hay những quan điểm cấp tiến (được được dán nhãn cánh trái trong kỷ nguyên McCarthy). Trong Doctor Atomic, thính giả sẽ trải nghiệm quá trình các nhà khoa học chế tạo bom, bàn thảo về các địa điểm thả bom ở Nhật (như Kyoto, Hirosima, Nagasaki) cùng mối quan hệ của J.Robert Oppenheimer với vợ mình Kitty.

Xem trên Met Opera: