Người đầu tiên

“Người đầu tiên trong chiến tranh, người đầu tiên trong hòa bình và đồng thời cũng là người đầu tiên trong trái tim của đồng bào ông”/”First in war, first in peace, and first in the hearts of his countrymen.” Đây là những lới tán dương kinh điển dành cho cha già lập quốc George Washington được viết bởi Henry “Light Horse Harry” Lee. Lee là tổng sĩ quan của Quân Đội Lục Địa (Continental Army), thành viên của Quốc hội Lục Địa, thống đốc bang Virginia, là cha đẻ của vị tổng tư lệnh Nội Chiến/Civil War trứ danh Robert E. Lee và cũng đồng thời là người bạn thân cận nhất của George Washington.

Quả thật ở Hoa Kỳ dấu ấn của Washington luôn là “đầu tiên” và có ở khắp mọi nơi, tên của ông được đặt cho thủ đô (Quận Colombia) trái tim của cường quốc số một thế giới. Trong 50 tiểu bang của Hoa Kỳ tên của ông được đặt cho một tiểu bang ở phía Tây Bắc: Tiểu bang Washington, nơi tôi sẽ ghé thăm và làm việc trong những ngày sắp tới. Hầu như mỗi người dân Mỹ đều lưu giữ hình ảnh của ông trong ví của mình đó là tờ một đô la (tờ tiền giấy đơn vị căn bản của tiền tệ Hoa Kỳ), tiền xu 25 (cent) và trên các con tem bưu điện. Dạo bước quanh thủ đô, bạn sẽ phải ngước nhìn lên đài tưởng niệm mang tên ông (Washington Monument) cao vút trên nền trời, vượt xa các công trình khác xung quanh và đôi khi bạn sẽ bắt gặp những cây cầu, trường học, công viên, nghĩa trang, đại lộ hoặc một tòa nhà nào đó có tên của ông.

Đài tưởng niệm Washington ở thủ đô DC

Nước Mỹ chỉ mới khoảng gần 241 tuổi kể từ khi lập quốc đến nay nhưng đã là một sứ sở thịnh vượng và hùng mạnh, là nền kinh tế “sáng tạo” bậc nhất thế giới với những ảnh hưởng “mềm” và “cứng” không thể chối cãi lên toàn cầu. Giấc mơ Mỹ hay “American Dream” bắt đầu từ nền tảng mà Washington gây dựng:

Ông dẫn dắt Quân đội lục địa chống chọi lại sự đàn áp “quân sự” và “thương mại” của người Anh trong chiến tranh Cách mạng và dành thắng lợi. Bản tuyên ngôn độc lập, sản phẩm của “chủ nghĩa khai sáng” được đưa ra khi 13 thuộc địa Hoa Kỳ tuyên bố tách khỏi sự cai trị của Anh Quốc vào ngày 4/7/1776 đã truyền đi một thông điệp nổi tiếng:“Chúng tôi khẳng định một chân lý bất biến rằng mọi người sinh ra đều bình đẳng, rằng tạo hóa đã ban cho họ những quyền tất yếu và bất khả xâm phạm, trong đó có quyền được sống, quyền được tự do và mưu cầu hạnh phúc.”

Ông tập hợp và làm chủ tịch một ủy ban gồm những con người tinh hoa nhất nhằm soạn thảo ra một văn bản Hiến pháp hết sức tiến bộ làm cơ sở vững chắc cho chế độ cộng hòa. Tầm nhìn sâu rộng của văn bản này đã được thử thách qua thời gian hơn hai thế kỉ, trở thành hình mẫu có ảnh hưởng rất lớn đến mô hình hiến pháp của nhiều quốc gia khác trong đó có Việt Nam.

Ông đã dẫn dắt quốc gia non trẻ đi qua giai đoạn lập quốc nhiều khó khăn, biến động. Với vai trò là tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ (ông là người duy nhất nhận được 100% lá phiếu đại cử tri), ông là người thiết lập chuẩn mực ban đầu và bảo vệ cho nền cộng hòa liên bang yếu ớt trước những ảnh hưởng lề thói phong kiến Âu Châu, sự nhen nhóm hình thành xung đột đảng phái (Jefferson vs Halminton) ở Quốc hội cùng những phần tử chống đối phát sinh từ các tiểu bang. Bên cạnh đó, ông còn khéo léo bảo vệ vị trí trung lập của Hoa Kỳ trong cuộc chiến tranh giữa các cường quốc lớn Anh – Pháp, thúc đẩy các hiệp định hòa bình như Hiệp định Jay nhằm bình thường hóa giao thương với cựu thù Anh giúp thúc đẩy phát triển kinh tế Hoa Kỳ.