Quyền lực trong thế giới crypto

Thế giới crypto có bốn vị tỷ phú đang định hình cuộc chơi một cách sâu sắc thông qua các nền tảng giao dịch mà họ tạo ra: Sam xoăn (FTX), Hayes (Bit MEX), CZ (Binance) và Amstrong (Coinbase) - các tên tuổi mà bất cứ ai dự phần vào crypto có lẽ đã từng nghe. Bài viết dưới đây của The Economist đào sâu vào cách mà bốn cá tính gây dựng cơ đồ khổng lồ, cách thức tận dụng sức mạnh tâm trí (brain power) hay năng lực tư duy: một nỗ lực pha trộn chủ nghĩa lý tưởng (idealism - niềm tin rằng lý tưởng của mình sẽ đạt được, dù người khác không ủng hộ) với chủ nghĩa cơ hội (opportunism - tận dụng mọi cơ hội mà thị trường cho phép) cùng sức chịu đựng vật lý (physical stamina - sức khỏe để theo đuổi cuộc chơi đường dài). Khi thế giới crypto ngày càng tiếp cận và ảnh hưởng nhiều người hơn, bàn tay lông lá của chính quyền các nước bắt đầu thò vào kiểm soát miền tây hoang dã này, thì mỗi nhà sáng lập lại có một cách tiếp cận riêng để thích nghi. Dù sao toàn bộ hệ thống tài chính toàn cầu cũng phải điều chỉnh theo di sản mà bộ tứ để lại. Liệu họ có trở thành một biểu tượng của tài chính toàn cầu (giống như Jamie Dimon của JP Morgan Chase), hay chuyển hóa cuộc sống chúng ta (như Steve Jobs, người đưa điện thoại thông minh đến tay từng người) hoặc thậm chí tái tạo ngành (như Elon Musk hay Jeff Bezos với khoa học tên lửa), khi bước vào tuổi nghỉ hưu?

Hang ổ của FTX tại Hồng Kong (một nền tảng giao dịch crypto) là nơi giao thoa giữa giới tài phiệt tài chính (high finance) và hỗn loạn tuổi trẻ (teenage chaos). Các nhân viên bận quần đùi và áo sơ mi (chữ T) vẫn đến làm việc vào lúc 7:30pm, họ rải ra văn phòng với mỗi bàn được phủ bởi 6 màn hình máy tính. Chai rượu, hộp giấy, và những thứ bá láp ba xàm (general junk), từ đàn guitar đến vợt cầu lông, nằm tung tóe khắp nơi. Đồ ăn đặt thông qua dịch vụ vận chuyển được bày ra như một bữa tiệc buffet nhằm thõa mãn những cái bụng đói (peckish); các nhà giao dịch (traders) và kĩ sư phát triển (developers) cùng ngồi đối diện nhau trên các bàn cờ vua bằng gỗ. Các tác phẩm nghệ thuật mô tả Sam Bankman-Fried, nhà sáng lập của FTX, như ông Vua của các Câu Lạc Bộ (King of Clubs) hoặc Chú Sam (Uncle Sam) đang ngồi chễm chệ trên ghế bành được treo trên tường. Khi giá bitcoin tăng nhanh chóng, các giải đấu poker thường diễn ra trong một phòng họp đóng kín (ngôi nhà thường đóng cửa vào buổi tối).

FTX là tên tuổi nổi bật nhất trong thế giới crypto hai năm trước. Công ty này đã gọi được 420 triệu $ (trong tháng 10) từ các nhà đầu tư sáng chói bao gồm BlackRock, tổ chức quản lý tài sản lớn nhất thế giới, và Sequoia, một gã khổng lồ trong địa hạt đầu tư mạo hiểm, đưa giá trị FTX lên 25 tỷ $ - chỉ 3 tháng sau vòng gọi vốn trước đó đưa giá trị công ty lên 18 tỷ $. Tên của công ty này xuất hiện trên sân nhà của đội bóng chày Miami Heat của Mỹ, đồng thời xuất hiện trên đồng phục của các siêu sao bóng chày cũng như giải Super Bowl trong một chuỗi các thỏa thuận tài trợ trị giá hàng trăm triệu đô la ký vào năm 2021. Cái tên này cũng sớm được đưa lên xe đua và đồng phục của các tay đua nổi tiếng trong đội Công Thức Một Mercedes. Nền tảng này đã lấy đi thị phần từ các sàn giao dịch đối thủ và hiện vẫn đang giữ vững phong độ ở vị trí top 4. Quý ngài Bankman-Fired, được biết đến trong giới giao dịch là BSF, có tổng tài sản được ước tính lên đến 22 tỷ $. Anh chỉ mới 29 tuổi.

Anh chàng tài năng (whizz-kid) này là một trong bốn nhân vật chính yếu trong cuộc chiến "kỳ vĩ" nhằm chinh phục vũ trụ "crypto" đã tăng trưởng 12 lần tổng giá trị kể từ đầu năm 2020, đạt 2,3 nghìn tỷ $ (vào giữa tháng 12/2021). Sam đã chiếm đi một phần hào quang của Changpeng Zhao, ông chủ người Canada gốc Hoa của Binance, sàn giao dịch crypto lớn nhất thế giới (người đã 44 tuổi, lớn nhất trong bộ tứ). Quý ngài Zhao, thường được gọi là CZ, ba năm trước đó đã truất ngôi vương của Arthur Hayes, nhà sáng lập người Mỹ gốc Phi của Bit MEX (đồng sáng lập với Ben Delo, tỷ phú bitcoin đầu tiên của Anh), tiên phong đưa ra các sản phẩm "tài chính" phổ biến nhất (và cũng rủi ro nhất) trong thế giới crypto. Người thứ tư là Brian Armstrong, CEO rất điềm tĩnh, hướng nội của Coinbase, sàn giao dịch duy nhất được niêm yết và kiểm soát dưới ánh sáng luật ở Mỹ. Coinbase đang chơi một cuộc chơi dài hơi, với hy vọng trở thành một sàn giao dịch minh bạch nhất (above-board), giúp các tay chơi crypto tránh khỏi nghi ngại của việc giao dịch qua những sàn giao dịch nước ngoài (oversea) vốn không được kiểm soát chặt chẽ bởi luật.

Cả bốn sàn giao dịch đều gầy dựng được một gia tài to lớn trị giá hàng tỷ đô la cùng những ảnh hưởng to lớn chỉ trong một vài năm. Trong thế giới tài chính thông thường, tiền bạc (money) thường được cho mượn (borrowed), chi tiêu (spent) hoặc tiết kiệm (saved), các bên trung gian (intermediaries) quyền lực nhất chính là ngân hàng (bankers), các công ty thanh toán và các nhà quản lý tài sản. Nhưng hiện tại tiền tệ tư nhân (private currencies) phần lớn lại được dùng để phỏng đoán (hay đặt cược) trên thị trường (speculate), điều này khiến cho quyền lực rơi vào các nền tảng giao dịch, nơi cung cấp cho những người đánh bạc "crypto" (punters) công cụ và địa điểm để giao dịch. Nhóm này trở thành ông vua của thế giới nơi mà lý do tồn tại (raison d'etre), nghịch lý thay, vốn là để giúp công chúng khỏi bị ràng buộc bởi trung gian (middlemen) tham lam.

Vì một số lý do mà các "á thần" (demigods) của crypto có suy nghĩ "nước đôi" (ambivalent) (ám chỉ bốn nhà sáng lập quyền lực trên). Họ cho rằng các quy định hay chế tài không phải là mối đe dọa, nhưng đại đa số sẽ nhảy từ khu vực "dễ chịu" hiện có sang nơi khác nếu bàn tay lông lá của chính quyền bắt đầu thò vào. Một vài người bên ngoài (outsiders) nghi ngờ sự thành thật của họ, những người khác lại cho rằng sự thành công của nhóm này xuất phát từ việc việc chọn đúng thời điểm thay vì tầm nhìn doanh nghiệp. Những tín đồ crypto tôn vinh kĩ năng cưỡi theo các con sóng thị trường (gyrating markets) của nhóm này trong khi một vài người khác lại lo lắng liệu họ có thể tiếp tục làm điều này. Rất ít người hiểu được cuộc sống riêng tư, tín ngưỡng cũng như khát vọng của bốn nhà sáng lập. Qua một số bài phỏng vấn với ba trong số bón nhà sáng lập trên, cũng như thông tin từ những người trong cuộc khác, The Economist đã hiểu hơn rất nhiều về lý do khiến họ trở thành những người quyền lực nhất trong thế giới crypto - cũng như di sản để lại sau khi rời xa trái đất này. Quý ngài Hayes, với các cáo buộc liên quan đến rửa tiền và đang chờ tòa phán xét, từ chối tham dự các buổi phỏng vấn, nhưng các thông tin mà chúng tôi thu thập được lấy từ những nguồn biết rất rõ anh. Anh từ chối bất cứ cáo buộc nào nói rằng mình làm sai.

Sinh ra bởi cha mẹ thuộc tầng lớp trung lưu trí thức (cerebral), nhóm các nhà sáng lập trên đều khởi đầu với những lá bài tốt trong tay để có thể theo đuổi con đường học vấn xuất sắc trong trường. SBF, con trai của một giáo sư luật tại trường Stanford, được biết đến với năng lực toán học rất mạnh. CZ, có cha là giảng viên dạy bộ môn địa vật lý (geophysics) sau khi đào thoát khỏi Cách Mạng Văn Hóa ở Trung Quốc, được bình chọn trong top 10 của cuộc thi toán toàn quốc tại Canada. Mẹ của Amstrong, một cư dân California, kiếm được tấm bằng tiến sĩ trong lĩnh vực sinh học tính toán (bioinformatics). Cha mẹ của Hayes làm việc trong bộ phận sản xuất của General Motors ở Buffalo và Detroit, nhưng anh lại thích ngành hóa học và kinh tế, và dành được học bổng đến một trường tư.

Căn bậc hai của thành công (nguồn gốc của thành công)

Ngay từ khi còn sơ khai, dấu hiệu của tinh thần khởi sự không mệt mỏi (entrepreneurialism) đã xuất hiện. Armstrong đã tự học lập trình ngay khi còn ở trường phổ thông đồng thời sáng lập một nền tảng thương mại điện tử chuyên về máy tính tái chế, đã bán được "có lẽ tổng cộng 50 máy". Anh không đơn độc khi cho rằng trường đại học quá trừu tượng. CZ chia sẻ: "Tôi thực sự vật lộn với toán và vật lý, bởi vì có quá nhiều lý thuyết." Là thế hệ nhập cư thứ hai, anh muốn học cách để đạt được "tự do tài chính."

Cuộc chiến dành tự do về mặt tiền bạc bắt đầu tại các công ty công nghệ giao dịch (trading-technology firms), nơi CZ viết các dòng mã lập trình. Ngài Hayes và SBF dành thời gian ngập lặn ở Phố Wall (cut their teeth). Armstrong dành được "tấm vé sổ số" đến làm việc tại Airbnb, một nền tảng cho thuê phòng hiện đã đạt giá trị 115 tỷ $, trong đó, cũng như tất cả những người gia nhập ban đầu, anh được tặng một lượng cổ phần. Một trong những nhân sự đầu tiên của Coinbase nhấn mạnh: "Việc anh rời bỏ công ty từ rất sớm chứng tỏ niềm tin rất mãnh liệt vào crypto."

Điều khiến Armstrong thay đổi là một chuyến du lịch sau khi rời khỏi trường đại học đến Argentina, nơi mà việc in tiền quá mức của chính phủ đã gây ra siêu lạm phát. Còn với Hayes, lý do đến một cách trực diện hơn: ngân hàng nơi anh làm việc đã sa thải anh. Sau khi đọc về bitcoin trên Zerohedge, một trang blog tài chính (có quan điểm tự do), anh cảm thấy bị hấp dẫn bởi ý tưởng "sự hiếm có được xây dựng bên trong chuỗi khối của bitcoin" (built-in scarcity) - chỉ có thể đào tối đa 21 triệu bitcoin. Là người tin vào việc đầu tư vào vàng (a gold bug), anh bị ấn tượng bởi ý tưởng - cũng giống như kim loại màu vàng, nguồn cung hạn chế có thể tạo ra giá trị. CZ nhanh chóng nắm bắt ý tưởng "bitcoin có thể chuyển hóa ngành tài chính như cách internet chuyển hóa thông tin." SBF đơn giản nhìn ra một cơ hội để "thực sự tạo ra các giao dịch tốt (good trades)".

Tầm nhìn to lớn của các nhà sáng lập khi đó vẫn chưa được nhận rõ: giá bitcoin đã bùng nổ từ 700$ trong năm 2016 tới $50k trong giữa tháng 12, nhưng việc sử dụng bitcoin cho mục đích thanh toán còn rất hạn chế. Họ đều cho rằng, đến thời điểm thích hợp, bitcoin sẽ được dùng thanh toán rộng rãi nhằm đạt được "tự do kinh tế" và thay thế đồng tiền pháp định (fiat) vốn được quản lý lỏng lẻo - từ đó khiến nhiều người tiếp cận tài chính dễ hơn, thanh toán xuyên biên giới rẻ hơn và cho phép các công ty công nghệ gọi vốn cho dù ở bất cứ đâu. CZ tiên đoán 80% dân số thế giới sẽ chấp nhận thanh toán crypto trong năm tới mười năm tới. Anh nói: "Cách đây hai năm, trông thật thô lỗ khi hỏi liệu có thể thanh toán một chai rượu bằng crypto. Còn bây giờ thì là điều rất bình thường."

Nếu căn cứ theo tôn chỉ kinh doanh (professed credo), việc các nhà sáng lập không vận hành một nền tảng thanh toán nhưng hoạt động như một sàn casino số khổng lồ (đối với những người đa nghi) thật kỳ lạ. Hayes bắt đầu sự nghiệp crypto của mình bằng cách mua bitcoin ở nước ngoài và đổi lấy tiền mặt ở Trung Quốc, nơi việc giao dịch diễn ra sôi động, trước khi vượt biên giới với cái cặp đầy ắp giấy bạc ngân hàng (banknotes). Bit MEX, được anh đồng sáng lập vào năm 2014, tiên phong trong lĩnh vực phái sinh crypto (derivatives) - các hợp đồng cho phép những người đặt cược (punters) được tham gia vào việc tiên đoán giá trị các tài sản số trong tương lai (digital assets). Nền tảng này đã tăng trưởng cực nhanh khi bắt đầu cung cấp các gói đòn bẩy nhân gấp 100 lần (100x leverage), nghĩa là khoản đặt cược $10k trên Bit MEx có thể chuyển thành 1 triệu $; FTX và Binance sau đó còn đẩy giá trị vốn hóa (cap) lên cao hơn. Các nhà làm luật đã cấm các sàn giao dịch cung cấp các sản phẩm đòn bẩy với rủi ro quá cao tới những nhà đầu tư nghiệp dư ở Hoa Kỳ, nhưng họ vẫn có thể mua bằng cách sử dụng các phần mềm rẻ tiền, như VPN để vượt qua các giới hạn hay rào cản (tường lửa). Ngày nay, khối lượng phái sinh được giao dịch đã vượt xa các giao dịch crypto thực sự.

Các nhà sáng lập không xem việc này có gì mâu thuẫn. Khi ra mắt nền tảng Coinbase, Armstrong cho rằng việc tạo lập một nền tảng giao dịch đáng tin cậy sẽ giúp cho một sản phẩm ngoài rìa (fringe products) dễ sử dụng và an toàn hơn. Ông vẫn duy trì tầm nhìn này 9 năm sau đó. CZ tiết lộ tầm nhìn của mình không thấp kém đến mức chỉ để kiếm tiền mà cao hơn nữa là giải cứu thế giới: cung cấp cho con người nhiều lựa chọn hơn."

Cho dù là với mục tiêu cao cả hay lợi nhuận, tất cả đều làm việc chăm chỉ (toiling away), Armstrong, thường được gọi là "cú đêm" (night owl), thường bắt đầu làm việc từ 10 giờ sáng đến tận nửa đêm. CZ, người thường làm việc một mình tại nhà, thường xuyên có các cuộc họp từ xa với đồng nghiệp 6 ngày trong tuần. SBF thường xuyên ngủ trên ghế lười (bean bag) cạnh bàn làm việc, bốn tới năm tiếng một ngày, thường xuyên bị can thiệp bởi các cuộc họp đột xuất. Anh dường như không có sự phân biệt rõ giữa bữa tối và bữa sáng (hay việc nhà hàng nào có dịch vụ vận chuyển đồ ăn). Ngày mà anh dành trao đổi với The Economist là cuộc gọi cuối trong ngày - được đặt lịch lúc 5am (dường như không ngủ cả đêm).

Không có thời gian thảy xúc xắc (chơi trò may rủi) (No time to dice)

Năng lực tư duy (brain power) hay việc pha trộn chủ nghĩa lý tưởng (idealism - niềm tin rằng lý tưởng của mình sẽ đạt được, dù người khác không ủng hộ) với chủ nghĩa cơ hội (opportunism) và sức chịu đựng vật lý (physical stamina) dường như là công thức chính yếu để thành công trong địa hạt crypto. Tuy nhiên, trong ba địa hạt trên, các nhà sáng lập lại thể hiện rất khác nhau - việc đào sâu không phải xác định việc ai sẽ trở nên giàu có hơn mà tiên đoán ai sẽ định hình hay thống trị tương lai của ngành này.

Đầu tiên là phong cách quản lý. Những nhân sự gần gũi với SBF mô tả anh là người có khả năng xử lý các tiểu tiết một cách phi thường trong khi phải tung hứng nhiều thứ một lúc, từ các vấn đề của nền tảng giao dịch tới các dự án tham vọng bên lề khác (bao gồm Solana, một nền tảng blockchain siêu nhanh). Anh thừa nhận mình thực sự bám sát các vấn đề (hands on). Ngược lại CZ đùa rằng anh là một nhà quản trị tồi, thường hướng đến việc ủy quyền. Binance thống trị thị trường giao dịch tương lai (futures) của crypto, một loại hình phái sinh, nhưng CZ lại ít khi can dự vào. Nền tảng này đã mua lại ví crypto Trust vào năm 2018. Khi The Economist phỏng vấn, CZ vẫn chưa từng gặp mặt người sáng lập ví này, dù người đó vẫn tham gia vận hành trong suốt 6 tháng qua.

Armstrong dường như nằm ở giữa hai nhà sáng lập trên (CZ và SBF) trong việc can dự vào doanh nghiệp nhưng vẫn đảm bảo dẫn dắt các yếu tố liên quan đến sự minh bạch và khiêm nhường của tổ chức - nhằm đảm bảo bắt kịp các đồng nghiệp tài năng trong tổ chức (good-pupil credentials). Anh từng hỏi các nhà quản lý cấp cao đề cử ra 6 nhà kế thừa tiềm năng để đảm bảo tổ chức có thể vượt qua phép thử của thời gian (the test of time). Anh khuyến khích nhân sự đưa ra các lời phàn nàn hay khiếu nại, mặc dù lời hứa tặng $20 crypto cho những ai đưa ra lời phản hồi tiêu cực khó nhằn nhất trông có vẻ hơi bủn xỉn. Hayes là người gần nhất với danh hiệu nhà điều hành siêu sao trong bộ tứ. Ông rắn rõi, cuốn hút và trông rất tuyệt trên truyền hình. Rich Rosenblum thuộc tổ chức GSR, một công ty giao dịch crypto , nhận xét: "Hayes trông như James Bond đang vận hành một công ty. Anh là một nhà viễn kiến tự định hình một phong cách riêng: các bài phân tích được viết hai tuần một lần đào sâu vào hiện tại và tương lai của tài chính số."

Phong cách sang chảnh (high-octane) của Hayes rõ ràng khiến chúng ta liên tưởng đến một điệp viên hư cấu của Anh. Anh đến triễn lãm thương mại crypto (crypto trade show) trong năm 2018 bằng chiếc xe Lamborghini màu cam, đồng thời sau đó gửi một dòng tweet tới những người theo dõi: "Bạn có thấy phương tiện chở tôi ngày hôm nay?". Ông trượt tuyết ở Hokkaido, chơi bóng quần (Squash) tại một liên đoàn nghiệp dư ở Hồng Kong, thực hành yoga hàng ngày và vừa thử lướt ván dù (kiteboarding). Anh mang áo thun và đeo đồng hồ sang trọng. Loại đồ uống có cồn mà ông ưa thích, không giống như martini của Bond, được lắc đều chứ không phải khuấy đồng thời phải ít rượu nhất có thể (được làm từ rất ít hóa chất). Năm 2018, anh đem đến cho văn phòng của Bit MEX ở Hongkong một bể cá khổng lồ nuôi nhiều cá mập bên trong, một thứ khiến ta liên tưởng đến kẻ thù của James Bond thay vì vị điệp viên nổi tiếng. Việc không ưa thích "tính tùy ý" (tự do làm việc theo ý mình - discretion) khiến ông đối nghịch với "tính nghệ sĩ hay tùy hứng" được rèn dũa của các nhà sáng lập còn lại, không ai trong số họ sỡ hữu xe hơi, các bất động sản giá trị hay bể cá ăn thịt. SBF chia sẻ căn hộ với những người bạn từng tham gia công việc trước kia với mình. CZ chỉ sử dụng căn phòng trong căn hộ ông thuê lại. Tuy nhiên, ông lại tiêu tiền vào việc mua phụ kiện: có tới 6 cái iphone trên bàn làm việc của ông.

Sự khoa trương của Hayes có lẽ đã lý giải phần nào tại sao các nhà làm luật Hoa Kỳ lại để ý và đối xử không lấy gì tử tế với anh. Thái độ của anh với chính quyền, điều thứ ba khác biệt với các ông chủ crypto khác, là thứ khiến khu vực công tức giận nhất. Họ đã cáo buộc anh vào năm 2020, cùng với hai đồng sáng lập khác của Bit MEX, về thất bại trong việc kiểm soát rửa tiền trên nền tảng. Việc truy tố ông đã khiến cộng đồng crypto tức giận (crypto buffs). Anh đã phải trả giá cho việc là người đầu tiên, tại thời điểm mà luật chưa được viết ra. Một vài người cho rằng các định chế tài chính lâu đời cảm thấy bị đe dọa bởi một người da đen thành công không biết uốn éo câu chữ.

Nhiều nhà quan sát bên ngoài cho rằng ông đã biến mình thành một mục tiêu dễ bị tấn công (painted a bullseye on his own back). Ông chia sẻ vào năm 2016 rằng chiến lược của Bit MEX là tập trung vào việc chuyển hóa/biến đổi những người đặt cược vào crypto (degenerate gamblers) - tại thời điểm mà công ty này tập trung vào các khách hàng tiềm năng ở Hoa Kỳ, cụ thể khoe rằng "việc đăng ký chỉ diễn ra dưới 30 giây". Khi giải thích lý do tại sao đưa công ty đến đăng ký tại Seychelles vào năm 2019, ông nhấn mạnh chi phí của việc hối lộ các nhà làm luật Mỹ thì đắt đỏ hơn trong khi giá tại bán đảo này chỉ tầm "một trái dừa". Những người ủng hộ bỏ qua lời nhận xét có vẻ hài hước trên, xem như một phần trình diễn đến từ một người phi thường. FBI không thích lời đùa này, một năm sau đó, cảnh sát trưởng của New York đã cảnh báo anh và đội ngũ rằng "các bạn sẽ sớm học được rằng hành vi tội phạm không thể được chi trả bằng một loại trái cây nhiệt đới."

Đối nghịch với điều trên, Armstrong, với mô hình kinh doanh được dựa trên tiền đề: trở thành một nền tảng giao dịch phục tùng "ý chí" chính quyền, và đáng tin cậy nhất. Ngay từ khi khởi đầu, anh đã nhấn mạnh: thời điểm crypto trở nên lớn mạnh thì sẽ có rất nhiều sự can thiệp hay theo dõi xuất hiện (a lot of scrutiny). Anh thuê một luật sư và một nhân viên chuyên đảm bảo việc tuân thủ luật (compliance) trong số 10 nhân viên đầu tiên và thậm chí còn mặc vét để đi gặp các nhà làm luật. Đó là thời điểm cực kỳ đau đớn, bởi những đối thủ khác với bánh xe tự do (không tuân theo chế tài luật - freewheeling) đã phát triển lên rất mạnh. Trực giác của anh đã được chứng minh (borne out): chỉ trong một vài tháng gần đây, các cơ quan giám sát trên khắp thế giới, đã cảnh báo việc tăng trưởng nhanh chóng của crypto, bắt đầu với chính sách thắt chặt. Trung Quốc đã tuyên bố tất cả các giao dịch bằng đồng tiền ảo là vi phạm pháp luật và Ủy ban Chứng Khoán và Giao Dịch Hoa Kỳ (SEC) cũng đang xin gia tăng quyền lực để kiểm soát cái mà vị chủ tịch của tổ chức này gọi là "Miền tây hoang dã" crypto.

Armstrong tuyên bố mình muốn trở thành một người giáo dục và tư vấn cho các nhà làm luật, hé lộ việc anh muốn ảnh hưởng các luật lệ mà họ tạo ra. Đó không phải là điều mà các nhà sáng lập nền tảng giao dịch nước ngoài có thể tiến hành. SBF thừa nhận các ép buộc từ chính quyền có một số hàm ý rất thực tiễn cho FTX: nếu Hồng Kong bị buộc phải đi theo cách của Trung Quốc đại lục, có lẽ anh sẽ chuyển toàn bộ nhân sự mình đi nơi khác, điều này có thể xảy ra "trong một vài năm tới kể từ bây giờ."

Hồi kết (The endgame)

Viễn cảnh không chắc chắn để lại rất nhiều câu hỏi hóc búa cho các nhà sáng lập, cụ thể quyết định càn quét mạnh hơn crypto từ các nhà làm luật, hoặc bong bóng bitcoin kéo dài bị vỡ, sẽ ảnh hưởng như thế nào đến gia tài của họ. Trên giấy tờ thì con số đó rất lớn, nhưng có lẽ quý ngài Amstrong là người duy nhất có gia tài đã được thanh khoản (anh bán 292 triệu $ giá trị cổ phần của Coinbase khi được niêm yết trên sàn chứng khoán vào tháng 04/2021). Tài sản của CZ được giữ hoàn toàn dưới dạng tiền crypto, với chỉ vài ngàn đô la để chi trả cho các chi tiêu ngắn hạn. Kho báu của SBF thì phần lớn dưới dạng cổ phần trong công ty tư nhân. Hayes bị cáo buộc đã rút 140 triệu $ từ BitMEX cùng với những người đồng sáng lập khác (theo thông tin từ những nhà đầu tư đầu tiên vào công ty, đã đứng ra kiện trong năm 2019, vụ việc đã được dàn sếp tại tòa vào tháng 12/2020).

Rất khó để tiên đoán di sản mà bộ tứ để lại. Liệu một hay nhiều hơn trong số họ trở thành một biểu tượng của tài chính toàn cầu (giống như Jamie Dimon của JP Morgan Chase), chuyển hóa cuộc sống chúng ta (như Steve Jobs, người đưa điện thoại thông minh đến tay từng người) hoặc thậm chí tái tạo ngành (như Elon Musk hay Jeff Bezos với khoa học tên lửa), khi bước vào tuổi nghỉ hưu?

Amstrong, một người ngưỡng mộ Musk sâu sắc, chia sẻ về nguyên tắc của anh: đang tiết kiệm một đống tiền vốn (capital) để rót vào các dự án lớn lao (moon shot) hoặc các hoạt động thiện nguyện. Nhiều nguồn tin tiết lộ anh đang quan tâm đến việc "kéo dài tuổi thọ" (longevity) và sinh học (biology). Giống như ông chủ Tesla, ông rất quan tâm học hỏi các địa hạt mà minh không có nhiều hiểu biết bằng cách tiếp cận các chuyên gia liên quan. Anh gần đây thường xuyên gặp gỡ nhà sáng lập Whatsapp để hiểu cách "xây dựng một sản phẩm toàn cầu."

CZ hiện tại không có bất cứ kế hoạch lớn nào để phô trương gia tài to lớn, hoặc chi tiêu theo một cách nào đó: "bất cứ số tiền nào vượt trên 100 triệu $ thì tôi không cần." Anh đã có ý định cho đi phần còn lại tới các tổ chức từ thiện và viện nghiên cứu y khoa. SBF có thể cũng làm điều tương tự. Là một người ăn chay, Sam coi trọng các mục tiêu như chữa trị các bệnh nhiệt đới, gia tăng sự chuẩn bị cho các đại dịch sắp đến, và cải thiện phúc lợi động vật.

Cuộc chiến crypto, có lẽ, còn lâu mới kết thúc. Giống như những tuyển thủ kiệt suất của Texas Hold Em, cả bốn nhà sáng lập đều giữ lá bài quan trọng nhất gần ngay ngực của mình: các khoản đặt cược lớn chỉ nên làm khi phần thưởng xứng đáng với rủi ro đi kèm. Nhưng để đạt được vế thứ hai khi crypto bùng nổ, với tất cả nguồn lực họ có, sẽ cần một chút may mắn bên cạnh tài năng (liên quan đến năng thực tính toán xác suất, thống kê) và tinh thần kỷ luật. Để dành chiến thắng trong trò chơi poker, kĩ năng có vẻ ít quan trọng hơn sự may mắn diễn ra liên tục